Wróć do listy publikacji

BAZA WIEDZY: RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA

17 marca 2016
  • Wodór i Zdrowie

Metabolizm ciała to zespół czynności wraz z zachodzącymi reakcjami biochemicznymi, które organizm wykonuje w celu strawienia żywności i utrzymania się przy życiu.

Aby metabolizm i czynności życiowe naszego ciała mogły utrzymywać się na optymalnym poziomie, sprawą podstawową jest utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, to znaczy właściwego stosunku między cząsteczkami kwaśnymi a alkalicznymi, które są obecne w naszym ciele. W trakcie procesów metabolicznych organizm wytwarza różne odpady, głównie substancje kwaśne, które eliminuje następnie wraz z moczem, kałem, potem i wydychanym powietrzem.
Równowaga kwasowo-zasadowa jest istotnym aspektem utrzymania homeostazy w ludzkim organizmie. To stan dynamicznej równowagi między ilością kwasów i zasad, które powstają w wyniku procesów metabolicznych. Jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania procesów biochemicznych, umożliwiając utrzymanie optymalnego poziomu funkcji fizjologicznych.

Nieprawidłowe zwyczaje związane z odżywianiem, powodują, że odpady metaboliczne produkowane są w ilości większej niż nasz organizm jest w stanie wydalić. Nagromadzanie kwaśnych odpadów zaburza coś takiego jak równowaga kwasowo-zasadowa naszego ciała, prowadząc do powstania kwasicy metabolicznej.

“Czym bardziej krew napełnia się kwaśnymi substancjami, tym większe jest zużycie rezerw mineralnych pochodzących z organizmu, które są pobierane z tkanek, kości i także ze skóry owłosionej”

(na podstawie “La salute attraverso l’eliminazione delle scorie” autorstwa Petera Jentschura)


Znaczenie równowagi kwasowo-zasadowej

Metabolizm organizmu obejmuje zestaw procesów biochemicznych, które zachodzą w celu przetwarzania żywności i utrzymania życia. Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej jest istotne, ponieważ wiele enzymów działa optymalnie jedynie w określonym zakresie pH. Typowy poziom pH krwi oscyluje w granicach 7,35–7,45, co oznacza lekko zasadowy charakter. Wszelkie odstępstwa od tej normy mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Procesy metaboliczne organizmu, takie jak trawienie czy oddychanie komórkowe, prowadza do powstawania produktów ubocznych, głównie substancji kwaśnych, które muszą być wydalane z organizmu. Organizmy są wyposażone w mechanizmy buforowe, które pomagają neutralizować nadmiar kwasów, a także narządy wydalnicze, takie jak nerki i płuca, które pełnią istotną funkcję w regulacji pH krwi.

Mechanizmy regulacji równowagi kwasowo-zasadowej

Organizm posiada wiele mechanizmów, które pomagają utrzymać odpowiednie pH, w tym systemy buforowe, płuca oraz nerki. Bufory, takie jak wodorowęglan sodu (NaHCO3), łączą nadmiarowe jony wodorowe (H+), aby zapobiec zakwaszeniu organizmu. Mechanizm oddechowy pozwala na usuwanie nadmiaru dwutlenku węgla (CO2), który w wodzie tworzy kwas węglowy, a więc jego usunięcie zmniejsza kwasowość organizmu.

Nerki odgrywają szczególną rolę w długoterminowej regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. W procesie filtracji krew jest oczyszczana z nadmiarowych jonów wodorowych oraz kwaśnych metabolitów, które są wydalane z moczem. Również odgrywają ważną rolę w reabsorpcji wodorowęglanów, co jest kolejnym mechanizmem chroniącym organizm przed zakwaszeniem.

Przyczyny zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej

Współczesny styl życia, w tym złe nawyki żywieniowe, takie jak nadmiar białek zwierzęcych, cukrów prostych, a także brak ruchu, może prowadzić do zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej. Dieta bogata w produkty kwasotwórcze (mięso, nabiał, produkty zbożowe) powoduje nagromadzenie kwaśnych odpadów metabolicznych, co może skutkować rozwojem stanu zwanego kwasicą metaboliczną.

Kwasica metaboliczna może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, w tym osłabienie funkcji nerek, osłabienie kości (ze względu na uwalnianie wapnia w celu buforowania kwasów), a także przyczynia się do powstania stanów zapalnych. Badania wykazują, że długotrwała kwasica może prowadzić do osteoporozy oraz zwiększać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (Kraut & Madias, 2010) [1].

Skutki zakwaszenia organizmu

Gdy poziom substancji kwaśnych przewyższa możliwości organizmu do ich eliminacji, dochodzi do nagromadzenia tych substancji w tkankach. Organizm może zużywać swoje rezerwy mineralne (wapń, magnez) do buforowania nadmiaru kwasów, co prowadzi do osłabienia tkanki kostnej oraz innych konsekwencji zdrowotnych.

Badania sugerują, że nadmierne zakwaszenie organizmu może również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 (Fagherazzi et al., 2014) [2]. Kwasica może bowiem wpływać na obniżenie wrażliwości na insulinę, co jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju tej choroby.

Jak utrzymać równowagę kwasowo-zasadową?

Aby utrzymać prawidłową równowagę kwasowo-zasadową, zaleca się wprowadzenie odpowiednich zmian w stylu życia i diecie. Przede wszystkim warto zredukować spożycie produktów kwasotwórczych, takich jak mięso, nabiał, produkty zbożowe, a zamiast tego wprowadzić więcej żółtych, zielonych i czerwonych warzyw, które są źródłem zasadotwórczych substancji, takich jak potas, wapń i magnez.

Aktywność fizyczna również pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu pH, ponieważ wspomaga eliminację kwasów przez pocenie się i zwiększenie wentylacji płuc, co pozwala na skuteczniejsze wydalanie CO2 z organizmu. Regularne nawadnianie się jest kluczowe, ponieważ umożliwia wypłukiwanie toksyn oraz nadmiaru kwasów przez nerki.

Podsumowanie wpisu równowaga kwasowo-zasadowa

Równowaga kwasowo-zasadowa to ważny element utrzymania zdrowia organizmu, który wymaga odpowiedniej diety, aktywności fizycznej oraz zdrowych nawyków życiowych. Współczesne złe nawyki żywieniowe mogą przyczyniać się do rozwoju kwasicy metabolicznej i związanych z nią problemów zdrowotnych, takich jak osteoporoza, cukrzyca typu 2 czy choroby sercowo-naczyniowe. Dlatego tak ważne jest świadome dbanie o równowagę kwasowo-zasadową w organizmie.

Aktualizacja 15.11.2024

Źródła:

[1]: Jeffrey A. Kraut, Nicolaos E. Madias – Metabolic acidosis: pathophysiology, diagnosis and management, https://www.nature.com/articles/nrneph.2010.33

[2]: G. Fagherazzi, A. Vilier, F. Bonnet, M. Lajous, B. Balkau, M. Boutron-Ruault, F. Clavel-Chapelon – Dietary acid load and risk of type 2 diabetes: the E3N-EPIC cohort study, https://link.springer.com/article/10.1007/s00125-013-3100-0

Udostępnij:
jonizacja powietrza Ionsystem. jonizatory.eu Poprzedni Jony ujemne 03 lutego 2016 Następny Baza wiedzy: ORP wody pitnej- efekty dla zdrowia? 30 lipca 2016
Podobnie wpisy z kategorii